Chúng mày có thể mua cuốn “Hiến pháp Mỹ được làm ra như thế nào” của Nguyễn Cảnh Bình để hiểu được toàn thể quá trình làm ra bản hiến pháp này.
Cái hay của những người cha già lập quốc Hoa Kỳ khi soạn thảo hiến pháp được thể hiện ở những điểm sau:
- Họ quy tụ những tinh anh, những tinh hoa của toàn thể nước Mỹ về để cùng nhau đóng góp làm ra bản HP, trong đó đa phần là giới luật sư, chính trị, tài chính, kinh tế…
- Những người soạn thảo là những cá nhân có tư tưởng cực kỳ mới mẻ và mang tinh thần nước Mỹ rất lớn. Trong đó tao thích nhất là Alexander Halmiton (mặt ông được in trên tờ 10 USD mặc dù chưa từng làm tổng thống Mỹ)
- Họ cùng nhau mổ xẻ, phân tích các điều khoản trong HP cực kỳ chi tiết, cực kỳ trách nhiệm và bỏ phiếu thông qua từng điều khoản một (chứ không phải bỏ phiếu thông qua toàn bộ như Đông Lào).
- Cuối cùng dù đại đa số không một ai hoàn toàn hài lòng với toàn bộ bản HP (ví dụ tỷ lệ tham gia Hạ viện từng bang được tính theo số dân thay vì giống nhau gây tranh cãi rất lớn or có bỏ chế độ Nô lệ hay không) nhưng họ đều biết sẽ không có bản HP nào tốt hơn bản HP này nên vì 1 nước Mỹ hợp chủng quốc, họ chấp nhận thoả hiệp với nhau để có thể phê chuẩn bản HP.
Cuối cùng là, bản HP này đã lưu hành trên 300 năm mà không cần phải làm lại toàn bộ (trừ một số tu chính án sửa đổi) và vẫn có giá trị cho đến ngày nay. So sánh với ĐL thì đã thay đổi HP đâu đó 4 - 5 lần.
P/S: viết thêm về việc nhiệm kỳ Tổng thống. Ban đầu bản HP không nêu về nhiệm kỳ tối đa của Tổng thống nhưng dù vậy, mỗi Tổng thống chỉ làm tối đa 2 nhiệm kỳ. Cho đến khi ông Rossevelt làm 4 nhiệm kỳ thì có tu chính án sửa thành còn max 2 nhiệm kỳ). Tổng thống đầu tiên là Đại tướng George Washington được dân tin tưởng cho làm Tổng thống suốt đời nhưng ông bảo rằng sẽ còn có những người tài giỏi hơn ông lãnh đạo nước Mỹ nên ông chỉ làm 2 nhiệm kỳ rồi về.
Còn Thẩm phán TA tối cao Mỹ được phục vụ suốt đời nếu làm tốt. Cái này rất hay vì thẩm phán yên tâm làm người cầm cân nảy mực mà không sợ tư duy nhiệm kỳ, bổ nhiệm lại dẫn đến nể nang chỗ này chỗ kia.